تاریخچه آسانسور در ایران و نکات ایمنی برای آسانسور سواران !
تاریخچه آسانسور در ایران
آسانسورهای امروزی از حدود 50سال پیش وارد کشور شده و اولین فروش آسانسور در کشور مربوط به یک شرکت سوئیسی است که توسط یک شرکت ایرانی خریداری شد. بعد از آن نیز شرکتهای خارجی دیگر در این زمینه فعالیت داشتند. اولین کارخانه آسانسورسازی در ایران توسط وزارت مسکن و شهرسازی در سال1350 در شهر صنعتی البرز قزوین تحتلیسانس یک شرکت سوییسی راهاندازی شد و بعد از آن نیز کارخانجات دیگری توسط شرکتهای خارجی در ایران فعالیت کردند، اما با توجه به تحریم وسایل بعد از انقلاباسلامی و براساس ضرورت و نیاز، دستاندرکاران شروع به فعالیتهای تولیدی در زمینه ساخت قطعات یدکی آسانسور کردند و درواقع آسانسور به صورت تلفیقی در کشور تولید و نصب شد تا اینکه در دهه 70 مجوز واردات صادر شد و بهدنبال آن، واحدهای فروش آسانسور بهصورت رسمی و غیررسمی بهوجود آمدند.
قسمت اعظمی از آسانسورهایی که از سالهای دور در ایران مشغول به حملونقل مسافر هستند، دارای گواهی استاندارد نبوده و اساسا فعالیت آنها در خط همکف به طبقات، غیرقانونی است.
10 توصیه ایمنی به آسـانسـورسـواران
پدیده آسانسور هم مثل سایر پدیدههای وارداتی، اول خودش آمد و بعد تلاش شد برای وارد کردن فرهنگ استفاده از آن. فرهنگستان زبان هم سالها بعد از ورود این پدیده به صرافت افتاد تا نامی ایرانی برای آن انتخاب یا بهعبارت بهتر، انتصاب کند. لیکن همچنان فرهنگ استفاده از آسانسور معضل مراکز مسکونی، اداری و خدماتی است؛ موضوعی که در مواقعی، ایمنی آسانسورها را نشانه میگیرد.
ایمنی در آسانسور امروزه دیگر یک اجبار است. مواردی باید در آسانسورها رعایت شود تا ایمنی سرنشینان تامین شود؛ مواردی مانند سیستم تهویه مطبوع، زنگ خطر، تلفن یا سیستمی برای ارتباط با اتاق فرمان، کپسول آتشنشانی، ترمز و... مربوط به سازندگان است ولی مواردی هم مربوط به استفادهکنندگان است که باید مورد توجه قرار گیرند. به چند مورد اشاره میکنیم:
1 بیشتر از ظرفیت ممکن سوار آسانسور نشوید و با کلیدهای آن هم بازی نکنید. البته اصولا آسانسور باید مجهز به سیستم آلارم ظرفیت مجاز و غیرمجاز باشد ولی رعایت ظرفیت آسانسور توسط مصرفکنندگان در اولویت قرار دارد. ظرفیتها معمولا 4، 6، 8، 10، 12 و... است که باید روی پلاک مشخصات در کابین نصب شود. معمولا کابین آسانسور به صورتی طراحی و ساخته میشود که حداکثر ظرفیت بهسختی در آنجا شوند، زیرا استفاده خارج از ظرفیت خطرات بسیار جدیای دربردارد که قابل مقایسه با وسایل دیگر نیست. برخی از شهروندان، به ویژه در ادارهها، به ظرفیت اعلامشده برای آسانسور توجه نمیکنند و بیش از حد ظرفیت مجاز سوار میشوند که این اقدام به توقف غیرطبیعی آسانسور میان طبقات میانجامد.
2 مسافران بیرون آسانسور فرمان احضار میدهند و مبدا و مقصد را مشخص میکنند و آسانسور هم در زمان مناسب و طبق برنامه قبلی پاسخ میدهد. بنابراین فشار مجدد روی دکمههای احضار کابین، کاری بیهوده است. استفادهکنندگان از آسانسور، وقتی راهنمای دیجیتال طبقات را ایستاده روی یکی از طبقات میبینند، دکمه آسانسور را چندبار با شدت فشار میدهند بلکه آسانسور زودتر بیاید اما این کار، غیر از خرابی و صدمه زدن، فایدهای ندارد.
3 زمانی که آسانسور سوار میشوید، مسافران درون کابین فرمان حرکت میدهند و مقصد را مشخص میکنند. این وسیله قادر به شناسایی مسافران از نظر سن، قد، مونث یا مذکر و بیمار یا سالم بودن و میزان وزن دقیق مسافران نیست؛ بنابراین بیهوده کلیدهای آن را دستکاری نکنید.
4 دکمههای فرمان در محلی نصب شده که کودکان کمتر از 7 سال قادر به احضار و صدور فرمان نباشند ولی همواره باید بهخاطر بسپاریم که هرگز کودکان بهتنهایی نباید از این وسیله استفاده کنند. با ایجاد شرایط مناسب و فضای بازی در مجموعه مسکونی و گاهی مذاکره دستهجمعی با کودکان و نوجوانان باید بهصورت جدی و کامل از بازی آنها با آسانسور جلوگیری کنید.
5 هرگز هنگام وارد شدن به کابین آسانسور در حال گفتوگو از عقب یا از پهلو وارد آسانسور نشوید. همواره هنگام ورود به کابین آسانسور از وجود کابین در مقابل خود مطمئن شوید و رو به کابین وارد شوید. سادهترین روش، اطمینان از وجود روشنایی کابین، دیدن تصویر خود در آینه کابین و مشاهده افراد درون آن است.
6 بیشترین آمار حوادث مربوط به ایام عید است که نشاندهنده بیتوجهی به ظرفیت استفاده از آسانسور با حضور جمع زیادی از خانوادهها در این وسیله است. همچنین کودکان بیشترین قربانیان حوادث آسانسور هستند که این وسیله را بازیچه فرض میکنند. آن هم به دلیل عدم آموزش توسط والدین است.
7 در اوقاتی که ساختمان خلوت است حتیالامکان به تنهایی از آسانسور استفاده نکنید.
8 قطع برق از اصلیترین مشکلات در استفاده از آسانسورها در کشور ماست. گرچه آسانسورها باید به سیستم «BLACK OUT» مجهز باشند تا در زمان قطع برق، کابین، همتراز یک طبقه متوقف شود اما در مواقعی امکان حبس در آسانسور وجود دارد. معمولا بلافاصله بعد از گیر افتادن آسانسور، احساس خفگی به افراد دست میدهد که این، بیشتر یک توهم است تا واقعیت. بد نیست بدانید که هیچکس در حوادث آسانسور دچار خفگی نمیشود؛ زیرا ذهنیتی که برای مردم درخصوص تمام شدن اکسیژن در آسانسور ایجاد شده کاملا اشتباه است و چنین موردی در ساختار آسانسورهای امروزی امکان ندارد. تنها مشکل، استرس و نگرانی حادثهدیدگان است. بنابراین در چنین مواردی کسی اقدام به شکستن شیشه آسانسور نکند چون فقط کار را خرابتر و خطر را بیشتر میکند.
9 همچنین لازم است که افراد محبوس، تا لحظه اعلام گروه نجات برای خروج از کابین منتظر بمانند، چون در مواردی افراد در خروج عجله به خرج دادهاند و همزمان، آسانسور راه افتاده که این موضوع تا به حال قربانیان زیادی گرفتهاست. در هر صورت، خونسردی خیلی مهم است. خونسرد و صبور باشید.
10 آسانسورها معمولا در نصب و راهاندازی مشکلی ندارند؛ بهخصوص که آسانسورهای جدید به وسیله اداره استاندارد کنترل میشود، اما این وسط جای بازدید ماهانه با کیفیت بهطور قابلتوجهی مبهم است! چون همه مشکلات به مرور زمان ایجاد میشود و تعمیر غیراستاندارد است که ایمنی آسانسور را از بین میبرد. بنابراین نسبت به بازدیدهای ماهانه و طرز نگهداری و هویت و صلاحیت فنی و عمومی پیمانکار نگهداری آسانسور محل سکونتتان بیتفاوت نباشید. این بیتفاوتی گاهی به قیمت جان تمام خواهد شد.
با تشکر راوی آسانسور